Ngày 04/08/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định số 3015/QĐ-BNNMT về “Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) trên quả sầu riêng tươi xuất khẩu”. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ban hành. Quy trình được ban hành nhằm hệ thống hóa các yêu cầu về ATTP đối với sầu riêng tươi trong toàn bộ quá trình từ sản xuất đến xuất khẩu, cũng như hoạt động đăng ký, thẩm định và chứng nhận ATTP cho lô hàng.
- Phạm vi và Đối tượng áp dụng
Phạm vi: Áp dụng cho hoạt động kiểm soát ATTP đối với sầu riêng tươi trong toàn bộ quá trình sản xuất, bao gồm trồng trọt, thu hoạch, vận chuyển, bảo quản, đóng gói và xuất khẩu.
Đối tượng:
- Các cơ sở sản xuất: Gồm các tổ chức, cá nhân tham gia vào chuỗi sản xuất và xuất khẩu sầu riêng tươi, kể cả thương nhân thương mại (không có hoạt động đóng gói, chế biến) đứng tên là chủ hàng xuất khẩu.
- Các cơ quan quản lý: Chịu trách nhiệm quản lý về điều kiện ATTP, thẩm định và chứng nhận ATTP cho lô hàng.
- Cơ sở kiểm nghiệm: Thực hiện phân tích, kiểm nghiệm sầu riêng tươi phục vụ cho hoạt động chứng nhận ATTP xuất khẩu.
- Yêu cầu cụ thể theo từng giai đoạn
- Vùng trồng và Cơ sở trồng trọt
- Điều kiện chung: Đáp ứng yêu cầu về điều kiện ATTP tại khoản 1 Điều 23 Luật An toàn thực phẩm.
- Truy xuất nguồn gốc: Tuân thủ yêu cầu về truy xuất nguồn gốc và thu hồi sản phẩm không an toàn theo Thông tư số 17/2021/TT-BNNPTNT.
- Chứng nhận: Cơ sở trồng trọt có thể được thẩm định, chứng nhận đủ điều kiện ATTP, hoặc được kiểm tra ATTP không quá 1 lần/năm nếu đã có các chứng nhận quốc tế như GMP, HACCP, ISO 22000, GAP..., hoặc ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn.
- Mã số: Vùng trồng phải được kiểm tra, giám sát và cấp mã số theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
- Bảo quản và Vận chuyển đến Cơ sở đóng gói
- Tiêu chuẩn: Phải đáp ứng yêu cầu về ATTP theo Điều 20, Điều 21 Luật An toàn thực phẩm và yêu cầu về truy xuất nguồn gốc theo Thông tư số 17/2021/TT-BNNPTNT.
- Trách nhiệm: Cơ sở đóng gói có trách nhiệm kiểm tra và giám sát quá trình này để đảm bảo tuân thủ các yêu cầu.
- Cơ sở Đóng gói
- Điều kiện chung: Đáp ứng các yêu cầu về ATTP tại Điều 19 Luật An toàn thực phẩm.
- Truy xuất nguồn gốc: Tuân thủ yêu cầu về truy xuất nguồn gốc và thu hồi sản phẩm không an toàn theo Thông tư số 17/2021/TT-BNNPTNT.
- Chứng nhận và Mã số: Phải được thẩm định, chứng nhận đủ điều kiện ATTP và được kiểm tra, giám sát, cấp mã số theo quy định.
- Thương nhân Thương mại
- Điều kiện: Phải có đăng ký ngành nghề kinh doanh thực phẩm.
- Truy xuất nguồn gốc: Phải thực hiện truy xuất nguồn gốc, thu hồi và xử lý sản phẩm không an toàn theo Luật An toàn thực phẩm và Thông tư số 17/2021/TT-BNNPTNT.
- Tiêu chuẩn Sản phẩm và Quy trình Kiểm tra
- Sản phẩm sầu riêng tươi xuất khẩu
- Nguồn gốc: Sản phẩm phải được sản xuất từ vùng trồng, cơ sở trồng trọt có mã số và được nước nhập khẩu công nhận.
- Ghi nhãn: Nhãn sản phẩm phải đáp ứng quy định tại Nghị định 43/2017/NĐ-CP, Nghị định 111/2021/NĐ-CP và các quy định của thị trường nhập khẩu.
- Chỉ tiêu an toàn: Sản phẩm phải đáp ứng chỉ tiêu tồn dư kim loại nặng theo QCVN 8-2:2011/BYT và chỉ tiêu tồn dư thuốc bảo vệ thực vật theo Thông tư số 50/2016/TT-BYT, cùng các quy định của thị trường nhập khẩu tương ứng.
- Quy trình kiểm tra và cấp chứng nhận ATTP
Tùy thuộc vào yêu cầu của thị trường nhập khẩu, quy trình sẽ khác nhau:
- Nếu nước nhập khẩu yêu cầu cơ quan Việt Nam chứng nhận: Chủ hàng nộp hồ sơ tới cơ quan được UBND cấp tỉnh giao nhiệm vụ để kiểm tra và cấp chứng nhận.
- Nếu nước nhập khẩu không yêu cầu chứng nhận của cơ quan Việt Nam nhưng yêu cầu tuân thủ tiêu chuẩn: Chủ hàng thực hiện đăng ký và chứng nhận theo đúng quy định đó.
- Nếu không có yêu cầu từ nước nhập khẩu: Chủ hàng thực hiện đăng ký, chứng nhận theo yêu cầu của nhà nhập khẩu (nếu có).
- Trách nhiệm của các Cơ quan quản lý
- Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường: Tổ chức hướng dẫn, đào tạo và cập nhật các yêu cầu của thị trường nhập khẩu.
- Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật: Hướng dẫn, đào tạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch giám sát ATTP, xây dựng bản đồ vùng trồng, và công bố danh sách các vùng trồng được công nhận.
- Sở Nông nghiệp và Môi trường: Xây dựng kế hoạch lấy mẫu giám sát, đào tạo kiểm tra viên và định kỳ báo cáo danh sách vùng trồng, cơ sở đóng gói mới được công nhận.
- Phụ lục kèm theo
- Phụ lục 1: Danh mục các quy định, yêu cầu, tiêu chuẩn về ATTP của một số thị trường nhập khẩu liên quan đến sầu riêng tươi như Trung Quốc (GB 14881-2013, GB 2762-2022...) và EU (Quy định (EC) 178/2002, Quy định (EC) 396/2005...).
- Phụ lục 2: Hướng dẫn chi tiết cách lấy mẫu đối với lô hàng sầu riêng tươi đăng ký xuất khẩu, dựa trên các tiêu chuẩn quốc gia như TCVN 9017:2011 và TCVN 5102:1990, TCVN 10739: 2015,…
Việc ban hành quy trình này không chỉ là một động thái quản lý, mà còn thể hiện sự cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng một ngành xuất khẩu nông sản bền vững. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng giúp các doanh nghiệp Việt Nam chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo dựng thương hiệu sầu riêng uy tín trên trường quốc tế và mở rộng thị trường xuất khẩu. Quy trình sẽ là kim chỉ nam giúp các bên liên quan từ người nông dân đến doanh nghiệp cùng nhau hợp tác, đảm bảo chất lượng, từ đó đưa sầu riêng Việt Nam vươn xa hơn nữa trên bản đồ nông sản quốc tế.
